Gebelik planlanarak yaşanılması gereken bir durumdur. Ancak ülkemizde maalesef gebeliklerin çoğu planlanmadan yaşanmakta çoğu zaman bir sürpriz olarak karşılaşılmaktadır. Bazı gebelikler oldukça iyi şekilde planlanmış ve başından sonuna kadar iyi bir şekilde kontrollü olarak bir hekim tarafından izlenme şansına sahipken; maalesef pek çoğunda bu mümkün olmamaktadır. Akademi Hastanesi Yönetim Kurulu Başkanı Kubilay Kırman tarafından hayata geçirilen hastalarımız bilinçlenmesi için çalıştığımız bu yazımızda ‘gebe kalmadan önce nelere dikkat etmeniz gerektiği’ konusuna açıklık getirdik.

Anne ve baba  adayının gebelik öncesi bilinçli olması ve isteyerek gebeliğe karar verilmiş olması gebelikte ortaya çıkabilecek pek çok fiziksel, sosyal, psikolojik  rahatsızlığı önleyecektir. Bazen ise tamamen beklenmeyen (tesadüfi oluşan) bir gebelik sonrası özellikle gebeliğin ilk üç ayı zorlu bir adaptasyon problemiyle geçebilir. Ancak gebeliği psikolojik olarak kabullendikten sonra bir rahatlama hissedilir ve sorunların pek çoğu hallolmuş olur

GEBELİK HAFTA OLARAK HESAP EDİLİR

Çoğu insan için şaşırtıcı olmakla birlikte gebeliğin başlangıcı olarak, gebe kalınan ilişkinin olduğu gün değil, bundan yaklaşık 14 gün öncesi yani son adet kanamasının ilk günü (SAT) kabul edilir. Bu şekilde hesaplandığında insanlarda gebelik 280 gün yani 40 hafta sürer. Ay hesabı yapmak karışıklığa neden olabileceğinden siz de gebeliğinizi takip ederken hafta olarak ifade etmeyi öğrenmeli ve ay hesabını bırakmalısınız.

ZARARLI ALIŞKANLIKLAR BIRAKILMALI

28 günde bir adet gören kadın için yumurtlama zamanı kanamanın başlangıcından itibaren 14. gün civarındadır.Bu günler zararlı alışkanlıklardan vazgeçmek için en uygun dönemdir.

Kimyasal maddeler ve bazı çevresel faktörler hamile kalma şansınızı azaltabilir ya da hamilelik sırasında bebeğiniz için zararlı olabilir. Kurşun, ağır metaller, asbest, radyasyon gibi pek çok zararlı olabilecek etken günlük yaşantıda karşılaşabileceğimiz faktörlerdir. İşyerinizde zararlı olabilecek çevresel faktörleri hamile kalmadan önce doktorunuza danışın. Toksik olabilecek maddeler ile temas etmekten kaçının.

Sigara: Kısırlığa neden olabileceği gibi hamilelikte bebek ölümleri  ve gelişme geriliği başta olmak üzere pekçok soruna neden olabilir.

Alkol: Bebek için son derece tehlikeli bir maddedir. Bebekte beyin hasarına neden olabilir.

Kafein: Tüketiminizi azaltın. Aşırı miktarda kafein gebe kalmaya engel olabileceği gibi bebek üzerindeki etkileri de açık değildir.

Vücut ısısı: Sauna, sıcak küvet, aşırı egzersiz gibi vücut sıcaklığınız aşırı yükselecek faktörler erken dönemde düşüklere neden olabilir.

• Gebe kalmayı planladığızda 3 ay öncesinden korunmayı bırakın
• Gebe kalmak için en uygun zamanda  (Son adetin başladığı günden sonraki 10.ve 17. günler arası) gün aşırı ilişkide bulunun.
• Gebelik için uygun dönemdeki ilk ilişkiden önce ve iki ilişki arasında erkeğin 48 saat boşalmamasının ideal olduğunu unutmayın.
• Sabah erken saatte ilişkide bulunun.
• Kayganlaştırıcı kullanmayın.
• Hiçbir zaman vajinal duş yapmayın.
• Vajinanın doğal duruşunu sağlayan gebelik için uygun pozisyonları tercih edin.
• Alternatif seks yöntemlerinden uzak durun.
• Su altında ilişkide bulunmayın.

Eğer bir gebelik düşünüyorsanız;

Hekiminize gebe kalmadan önce gidip muayene olmalısınız. Bu muayene rutin genital muayene, meme muayenesi, servikal smear ve genel sistemik muayeneyi kapsar. Muayene sonrası genital bölgenizle ilgili pek çok problem giderilecektir. Çünkü, pek çok tedavi yöntemi ve ilaç gebeliğinizde bebeğiniz üzerinde olumsuz etkilerinden dolayı gebelik süresince uygulanamaz.

– Gebelik öncesi bazı tetkikleri yaptırmanız gebelik izleminizde oldukça kolaylıklar sağlayacaktır.

Bu testler:
-Kan grubu

-Pelvik ultrasonografi

-Tam idrar tahlili

-Tam kan sayımı

-Rutin biyokimya (Açlık kan şekeri, üre, kreatinin, SGOT, SGPT),

-Kanama profili (Kanama ve pıhtılaşma zamanları, APTT, PTT, fibrinojen)

-TORCH testleri (Toxoplasma, Kızamıkçık, Sitomegalovirüs, Herpes)
(gerekirse) serum B12 ve folik asit düzeyleri olarak özetlenebilir

-Servikal smear

-İndirect cooms testi(Rh uyuşmazlığı varsa )

DİKKAT! Önceki gebeliklerde bir takım problemler ortaya çıkmışsa veya anne-baba adaylarının önceden sistemik bir rahatsızlıkları varsa daha özel testler de hekiminiz tarafından istenebilir. Bu durumda gebeliğiniz “riskli gebelikler” grubuna girecektir. Obstetrik öykü olarak adlandırılan ve daha önceden yaşamış olduğunuz hamilelikler ile bunların sonuçları ile ilgili bilgiler de önemli ipuçları verebilir. Eğer daha önce doğum yaptıysanız bebeklerin doğum haftaları, doğum kiloları, doğum şekli, eylem ve doğum sırasında yaşanan özellikler değerlendirilir. Eğer daha önceden tekrarlayan düşükler, sakat ya da ölü doğumlar varsa doktorunuz yeniden hamile kalmanıza izin vermeden önce bunların nedenlerini araştırmak ve gerekiyorsa tedavi etmek isteyecektir.

GEBELİK ÖNCESİ DİKKAT ETMENİZ GEREKENLER

– Gebelik öncesi diş problemleriniz varsa bunları önceden halletmenizde fayda vardır. Çünkü gebeliğinizle birlikte bu problemleriniz artabilir.

– Gebelik öncesi hemoroid, anal fissür gibi makadla ilgili problemleriniz varsa bunların önceden giderilmesi gebeliğiniz süresince size rahatlık sağlayacaktır.

-Folik asit içeren haplar; gebe kalmadan yaklaşık 3 ay önce başlanmalı ve ilk bir ay devam edilmelidir. Bunlar floik asit eksikliğine bağlı “nöral tüp defektleri” adı altındaki bir grup rahatsızlıktan bebeğinizi koruyacaktır. Bu yüzden gebelik öncesi folik asit içeren hapları kullanmanızda fayda var. Kullanım şekli ve dozları konusunda hekiminize danışınız.

– “Hekiminizi seçerken ilk koşulunuz ona güvenmektir”.
Gebelik izlemleriniz için en ideali, güvenebildiğiniz ve konusunda tecrübeli tek bir hekiminizin olmasıdır. Çok sayıda hekim değiştirmek bazı durumlardaki farklı yaklaşımlardan dolayı kafanızın iyice karışmasına sebep olabilir. Hekiminizi seçerken bilgisine güvenmeniz ve tecrübeli şekilde doğumunuzu yaptıracağına inandığınız birisinin olmasına dikkat ediniz.

Gebeliğinizi başından sonuna kadar izleyen bir hekimle aranızda zaman içinde bir güven bağı oluşacaktır, bu şekilde özellikle son aylarınızdaki doğumunuzla ilgili endişelerinizi azaltacaktır.

Doktorunuzu seçerken onun tıptaki son yenilikleri takip edip etmediği, sorularınıza tatminkar ve yeterli cevaplar sunup sunmadığı, size yeterli zaman ayırıp ayırmadığı, istediğiniz anda ona rahat bir şekilde ulaşıp ulaşamamanız, iş yerinin hijyenik ve teknolojik olarak yeterli donanıma sahip olup olmadığı gibi soruları içinizden değerlendirin.