Mountain View

Kalp Yetmezliği

Kalp yetmezliği, kalbin sağ, sol veya her iki karıncığının içindeki kanı, her vuruşunda damarlara yeterli miktarda gönderememesi sonucu oluşur. Yani kalbin, vücudun ihtiyacını karşılayacak düzeyde kanı pompalayamamasına kalp yetmezliği denir.

Bu sorun başka ciddi hastalıklara yol açabilir. Dokulara yeterli kan ulaşmadığı için oksijen de ulaştırılamaz. Önemli organlara ve kaslara kan akışının azalması hastayı zayıf ve bitkin düşürür. Kan akımındaki yetersizlik sonucu kan damarlarda birikir. Kalp kası zayıflamaya başlar ve böbrek su ve tuz tutulumunu artırır. Kol, bacak ve akciğer gibi organlarda sıvı birikimi olabilir. Beyin kanlanmasının azalması da bilinç düzeyinde değişikliklere yol açabilir.

Vücudumuz için gerekli oksijeni ve besini taşıyan kan, kalp sayesinde vücuda dağılır ve dokulara ulaşır. Bunu da bir pompa vazifesi görerek yapar. Kalp yetmezliğinde ise kalp çalışmaya devam eder, ama yeterli miktarda kanı dokulara ulaştıramaz. Dokulara yeterli kan ulaşmadığı için kalp yetmezliğinde vücudun diğer doku ve organları da zarar görebilir, zarar gören doku ve organlarda kalıcı hasarlar oluşabilir. Bu nedenle kalp yetmezliği zamanında fark edilip, tedavi edilmesi gereken çok önemli bir hastalıktır.

Kalbin pompa görevini esas olarak karıncıklar görür. Kulakçıklar daha çok toplardamarlardan kanı alıp karıncıklara verme görevini yerine getirir. Sağdaki kulakçık ana toplardamarlardan, soldaki kulakçık akciğer toplardamarlarından kanı alıp karıncıklara verir. Sol karıncık temiz kanı vücuda pompalamaktan, sağ karıncık ise kirli temizlenmesi için akciğere göndermekten sorumludur. Dolayısıyla kalbin sol ya da sağ tarafının etkilenmesine bağlı olarak kalp yetmezliğinin belirtileri de değişmiş olur. Sağ ve sol yetmezliği bir arada olduğu zaman bu durum Konjestif Kalp Yetmezliği olarak adlandırılır.

Sağ kalpteki bir bozukluk kendisini daha ziyade ödem, halsizlik, kilo artışı, karında şişlik ile belli eder. Hastanın ayaklarında ve ayak bileklerinde ödem oluşur. Buralara, parmakla bastırılınca bir süre çukur kalır. El, ayak ve yüzde morarmalar, hazımsızlık ve iştahsızlık görülür.

Sol kalpteki bozuklukta nefes darlığı ön plandadır. Hastada nefes darlığı ve kuru öksürük vardır. Geceleri daha zor nefes alır. Çarpıntı, baygınlık ve terleme görülebilir. Buna kalp astımı adı verilir.

Kalp yetmezliği belirtileri nelerdir ?

Hastalığın belirtilerini bilmek hastalığın ağırlaşmadan düzeltilmesi bakımından çok önemlidir. Bazı belirtiler bize kalp yetmezliği olduğunu gösterir. Bir hastada bu belirtilerden biri ya da bir kaçı mevcut olabilir. Bu belirtiler şunlardır :

Nefes darlığı :  Kalp yetmezliğinde ortaya çıkan nefes darlığı, başlangıçta efor ya da egzersiz ile ortaya çıkarken, zamanla daha düşük efor gerektiren aktivitelerde de belirmeye başlar. Tedavi edilmemiş ya da hastalığının ileri evresinde olan bireylerde nefes darlığı istirahat anında da mevcuttur. Kalp yetmezliği hastalarında gece uyku sırasında kanın akciğerlere yoğun hareketi nedeni ile gece gelen nefes darlığı görülebilir. Bu hastalar gece nefes almak için “balkona çıkma”, “pencere açma”, “yastık sayısını arttırarak uyuma”, bazen de oturarak uyuma yakınmaları ile başvururlar.

Yorgunluk, bitkinlik, halsizlik :  Kanın kalp tarafından bacaklara ve ilgili kas dokularına yeterince pompalanamaması yorgunluk, bitkinlik, halsizlik gibi şikâyetlere yol açar. Bunun yanı sıra kalp yetmezliğinde sıvı birikimi ve kalp yetmezliği için kullanılan ilaçlar da bu şikâyetlere yol açabilir.

Şişlik ( ödem ) : Kalp yetmezliği hastalarında kanın yerçekimine bağlı ayak, bacak ve karın gibi vücudun alt bölgelerinde göllenmesi sonucunda bu bölgelerde sıvı birikimi, bir başka ifade ile şişlik gelişebilir.

İştahsızlık : Kalp yetmezliğinde kan karında göllendiğinde bağırsak duvarında ödeme, mide-bağırsak sistemi hareketlerinin azalmasına yol açar. Bu nedenle iştahsızlık, bulantı, kusma ortaya çıkabilir. Bu belirtiler aynı zamanda, kalp yetmezliği için kullanılan ilaçlara bağlı olarak da gelişebilir.

Hızlı kilo değişimi : Kalp yetmezliği olan hastalarda hızlı kilo değişimi sık görülmektedir. Vücuttaki sıvı birikimine bağlı kilo alımı olabileceği gibi tedavi veya iştah azalmasına bağlı kilo kaybı da olabilir. Kendinizde kalp yetmezliği olduğundan şüpheleniyorsanız, her sabah tartılmanız ve 3 gün içerisinde 2 kilodan fazla kilo alırsanız doktorunuza başvurmanız faydalı olacaktır.

Öksürük : Kalp yetmezliğinde kanın akciğer dokusunda göllenmesi akciğerde sıvı birikimine, böylece nefes darlığı ve öksürüğe yol açar. Ayaklarda, bacaklarda, karında sıvı birikmesi ve şişlik genellikle sağ kalp yetmezliğinin, akciğerde sıvı birikmesi ise sol kalp yetmezliğinin olduğunu gösterir.

Gece sık idrara çıkma : Kalp yetmezliği hastaları gece sırt üstü yattıklarında ayaklarda, bacaklarda, karında göllenen kan yerçekimi etkisinden kurtularak tekrar aktif dolaşıma girer. Bunun sonucunda böbrekler bu “fazla hacmi “ algılarlar ve idrar yapımını artırırlar. Bu süreç, gece sık ve bol miktarda idrara çıkma ile sonuçlanır. Kalp yetmezliği tedavisinde yaygın şekilde kullanılan “idrar söktürücü ilaçlar” da benzeri yakınmalara yol açabilirler.

Baş dönmesi, göz kararması, bayılma : Kalbin zayıflamış pompalama gücü bazen beyne az kan gitmesi ile sonuçlanabilir. Bu durumda baş dönmesi, göz kararması bazen de bayılma gibi yakınmalar ortaya çıkabilir. Kalp yetmezliği seyrinde sık olarak görülen önemli ritim bozukları da benzeri yakınmaları doğurabilir.

Kalp hızında artış : Kalp yetmezliğinde, kalbiniz yeteri kadar kanı pompalayamadığından bu durumu telafi etmek için daha hızlı atar.

Depresyon ve anksiyete : Kalp yetmezliği olanlarda depresyon, tedirginlik, huzursuzluk ve sıkıntı hissi yaygındır. Hastalığınızın belirtileri sizin yorgun, bitkin ve sinirli hissetmenize neden olarak normal sosyal aktivitelere katılımınızı engelleyebilir.

Kalp yetmezliği tedavisi nasıl yapılır ?

Kalp hastalarında doğru beslenme çok önemlidir. Bunun için yemek miktarını azaltmak gerekir. Hastaya sulu besinler önerilir. Çünkü katı besinlerin sindirimi daha uzun sürer ve bu besinler kalbin yükünü artırır. Bu nedenle besinler iyi çiğnenmeli ve gerekenden fazla yemek yemekten kaçınılmalıdır. Yağ ve tuz alımını da önemli miktarda azaltmak gerekir. Tuz, vücutta su tutumunu arttırdığı için vücuttaki şişliğin azalmasını engeller. Eğer tuz az alınırsa idrarla su atımı artar ve böylece şişlik (ödem) azalır. Böylece kalbin yükü azalır.

Tedavinin başarılı olması için hasta mutlaka sigarayı bırakmalıdır. Çünkü sigara kalp kasına oksijen gitmesini engeller ve kas dokusu beslenemez. Kalp yetmezliği olan hastalar dinlenmek zorundadır ve ağır güç gerektiren yorucu işlerden uzak durmaları gerekir. Ama nasıl ki hareketsiz yaşam süren bir insan güç ve kondisyon kaybı yaşıyorsa kalp kası da güç kaybeder. Bunu önlemek için doktor kontrolünde egzersiz programı uygulanmalıdır. Bir diğer tedavi de ilaçla yapılır.

Yorum Yazın