Demir eksikliği ve kansızlık çocuklar için çok önemli bir hastalıktır. Demir eksikliği ile beraber çocuklarda zeka gelişimi ve koordinasyon bozulur, dikkat ve algılama azalır, büyümede gerilik görülür, enfeksiyonlara duyarlılık artar. Bu hastalık başlangıçta iştahsızlık, halsizlik, çabuk yorulma, toprak-kağıt ve anormal maddeler yeme isteği yapar. Tedavi edilmemesi durumunda ise bu belirtilerde artışın yanında dilinde yara, tırnak yapısında bozulma, büyüme ve gelişimde duraklama, kalp yetmezliği, öğrenme ve zeka gelişiminde azalma gibi çok önemli ve geri dönüşümsüz sağlık sorunlarına neden olabilmektedir. Hastalığın önlenmesinde ve tedavisinde en önemli unsur beslenmedir. Demir açısından en faydalı gıda anne sütüdür. İlk 6 ay sadece anne sütü vererek 2 yaşına kadar çocuğunuzu emzirmeye devam ediniz. Ek olarak çocuğunuzun aşağıdaki listede verilen gıdalarla beslenmesi kansızlığı önleyecek veya mevcut kansızlığı düzeltecektir.

1) Kırmızı et ve ciğer
2) Yumurta (özellikle sarısı)
3) Tahin
4) Pekmez (ev yapımı pekmezler topraktan süzüldüğü takdirde tüm demirini kaybetmektedir. Bu nedenle Tarım Bakanlığı onaylı ve ambalajlı şekersiz üzüm, keçiboynuzu ve dut pekmezi tercih edilebilir.)
5) Tavuk
6) Balık (özellikle somon)
7) Kuru baklagiller (kuru fasulye, soya fasulyesi, barbunya, yeşil mercimek, nohut)
8) Koyu yeşil yapraklı sebzeler (biber, ıspanak, roka, maydanoz, kereviz yaprakları vb..)
9) Kuru üzüm, kuru kayısı, kuru erik
10) Badem, fıstık, antep fıstığı, kabak çekirdeği (4 yaşından büyük çocuklar için)

Bu gıdalarla birlikte turunçgiller, narenciye ve sebze (karnıbahar, patates, lahana vb..) tüketilmesi demir emilimini arttıracaktır. Çocuğunuza her gün 1 bardak taze sıkılmış portakal suyu içirmeniz kansızlığı daha hızlı düzeltecektir.

• Anne sütündeki demirin %50’si
• Karaciğer, böbrek vs sakatatlardaki demirin %30’u ,
• Dana ve koyun etindeki demirin % 25’i,
• Tavuk ve balıktaki demirin % 20’si,
• Yumurtadaki demirin % 15’i,
• Kurubaklagillerdeki demirin % 20’ si,
• Yeşil sebzelerdeki demirin % 8’ i,
• Tahıllardaki demirin % 4’ü emilir.

Gıdalardan aldığımız demirin ortalama %10’u barsaklardan emilerek kullanılmaktadır. Diyetle fazla miktarda demir alınsa bile barsaklardan emilim az olduğunda vücuda faydası olmayacaktır. Demir emilimini azaltan durumları da dikkate almak gereklidir.

Demir emilimini azaltan durumlar:

• Çay, kahve ve aşırı süt tüketilmesi.
• Diyetle fazla miktarda kalsiyum alınması (özellikle süt ve ürünlerinin tüketilmesi ),
• Etlerin kavrularak ve fırında fazla pişirilmesi,
• Nitrat ve nitritin kullanıldığı sosis, salam ve birçok hazır besinin tüketimi,
• Süt günlük 500 ml’nin üzerinde tüketilmemelidir. Hem iştahı kapattığı, hem de demir emilimini azalttığı için fazla süt tüketilmesi kansızlık için risk oluşturur.
• Demir içeren gıda veya şuruplarla kalsiyum içeren gıdaları (süt, yoğurt, ayran) aynı öğünde tüketmemek gerekir.